Glomerünolefritin Nedenleri
Glomerülonefrite yol açan nedenler ve bu nedenlerin hastalık oluşturma süreçleri son yıllarda yapılan hayvan deneyleri, immünoloji ve böbrek histolojisi (bağışıklık ve doku bilimleri) alanlarındaki araştırmalar sayesinde açıklığa kavuşmuştur. Önceden belirtildiği gibi, akut glomerülonefrit sık sık yerel bir enfeksiyonun (örneğin üst solunum yolları enfeksiyonu) ardından gelişir. Bu enfeksiyonların başlıca etkeni ise streptokok adı altında toplanan bakterilerdir. Streptokokların yol açtığı bademcik ya da gırtlak iltihaplarını izleyen akut glomerülonefrit-ler streptokok sonrası glomerülonefritleri olarak sınıflandırılır. Hastalık yapıcı bütün streptokoklar glomerülonefrite yol açmaz. Yalnız bazı soylarının (suş) böbrek iltihaplarından (nefrit) sorumlu olduğu bilinmektedir. Ayrıca stafilokok gibi başka bakteriler ve bazı virüsler de akut glomerülonefrit sürecini başlatabilir. Önce antijenler, yani virüs ve bakterilerin girdikleri organizmaya yabancı olan proteinleri bağışıklık sistemini uyarır. Bağışıklık sistemi bu uyanya antikor üreterek yanıt verir. îmmünoglobulin olarak da bilinen antikorlar mikroorganizma antijenlerini bağlar. Oluşan anti-kor-antijen bileşiği antijeni etkisiz hale getirir. Bu bileşik yapıların çok büyük olanları retiküloendotelyal sistem (RES) tarafından tutulurken, daha küçük olanları glomerüllerden atılır. Ama antijen miktarının antikor miktarını biraz aştığı bazı antikor-antijen bileşikleri retiküloendotelyal sistem tarafından tutulmak için küçük, glomerüllerden süzülmek için ise büyüktür. Bu nedenle glomerüllerde biriken bu bileşikler kompleman sistemini harekete geçirir. Birbiri ardı sıra devreye giren birçok bileşenden oluşan kompleman sistemi antikor-antijen bileşiklerini parçalarken, iltihaplanma ve pıhtılaşma tepkilerine de yol açar. Glomerülde endotel hücre artışı, değişik tipte akyuvarların yığılması ve ödem gibi glomerülonefrite özgü bozukluklar kompleman sistemin yarattığı sonuçlardır.
Özetlemek gerekirse, bu hastalıkta böbrekler kendi dışlarında gelişen bağışıklık mekanizmasının kurbanı olur. Birincil enfeksiyon ile glomerülonef-ritin ortaya çıkması arasında geçen yaklaşık on gün, antijenlere karşı antikor yapımı için gerekli süredi.