Safra Taşının Tanısı
Safra Taşı hastalığının tanısında kullanılan iki temel yöntem radyografi ve ultrasonografidir.
Radyolojik inceleme yapılmadan bir önceki gece hastaya safrakesesinde toplanan ve safrayı X ışınlarıyla görülebilir hale getiren bir ilaç verilir. Ertesi gün çekilen filmde (kolesıstografi) safra taşlan görülebilir; ayrıca safrakesesinin biçimi ve işlevi incelenebilir. İyi tedavi edilmemiş bir safrakesesi iltihabı safrakesesinin sertleşmesine yol açabilir. Bu durumda safrakesesi küçülür, duvarları sertleşir ve safra depolama işlevini yitirir. Ama safra artık safrakesesine girmediğinden kolesistografide görülemez. Safranın safrakesesine girişini bir taşın tıkamasıyla da aynı durum ortaya çıkar.
Gerek bu durumda, gerekse daha önce safrakesesi alınmış kişilerde safra yollarında taştan kuşkulanıldığında safrayı bütün yolu boyunca görülebilir hale getirecek iyotlu bir maddenin damar içine verilmesinden sonra radyolojik inceleme (kolanjiyografi) yapılmalıdır.
Bu yöntemle çekilen film kuşkulu sonuç verirse ya da safra yollarını göstermezse bazı uzmanlaşmış merkezlerde uygulanan ters yönde kolanjiyografiye başvurulabilir. Bu yöntemde onikiparmakbağırsağına kadar sokulan gastroduodenoskop adlı aygıtla ana safra kanalının pankreas kanalıyla birleşip onikiparmakbağırsağına açıldığı yere ulaşılır. Buradan bir sondayla girilerek, röntgen filminde görülen (radyoopak) sıvı safra akışının tersi yönünde ana safra kanalına şırınga edilir. Bu sıvı geriye doğru safra yollarında ilerler.Ultrasonografi ağrısız ve uygulanması kolay bir incelemedir. Sanlık bulunan ve karaciğer yetmezliği nedeniyle kontrast maddeyle kolesistografi yapılamayan hastalarda da uygulanabilir. Ayrıca radyasyon gerektirmediğinden gebe kadınlarda herhangi bir sorun yaratmaz. Ama safra taşlarının X ışınlannı geçirip geçirmediği ve buna bağlı olarak cerrahi girişim yerine tıbbi tedaviye uygun olup olmadığı ultrasonografiyle anlaşılamaz. Ultrasonografi safra taşından kuşku duyulduğunda yapılacak ilk incelemedir. Taş görülürse taşın yapısının ve uygulanacak tedavinin belirlenmesi için kolesistografi yapılır.